تاریخ بازی رولت پر است از پیچوتابها و دسیسههای غافلگیرکننده. در این مقاله کارمان را از منشأ بازیها آغاز میکنیم که مقدم است بر تولد کازینوها، و از میان قرنهایی سفر میکنیم که در آنها اروپا و کل جهان بهصورت ریشهای تغییر کردند. هرچند قمار ــ قمار هرگز عوض نمیشود.
رولت و کازینو دستاندرکار تغییر تاریخ بودهاند، با ساختن یا ــ اغلب ــ خرابکردن زندگیها و تقدیرهای آدمهای مشهور، به دلیل ورشکستگی، و حتی مرگ.
کازینوها با جمعآوری پول به رونقیافتن و رشد شهرهای کوچک کمک کردند، یا در همان زمان موجب جذب سرمایه در کشورها شدند که ــ با استفاده از این پول ــ توانستند (با کاهش مالیات شهروندان خود) کارهایی خوب انجام دهند یا (با خرجکردن پول در لشکرکشیها) کارهایی بد.
جهان تغییر کرد، اما رولت تغییر نکرد و حتی امروزه، با وجود تکنولوژی جدید و رولت آنلاین، نتیجه با آنچه در طول سه قرن اخیر بوده تفاوتی ندارد. کازینو از سودی که دارد پول جمع میکند و دولتمردان مالیات میگیرند. و در سوی دیگر بازیکناناند که میخواهند نبض بازی را بهدست بگیرند و در چرخش گردونه سهیم باشند.
بازیهایی که در تولد رولت اثرگذار بودهاند
رولت از اتحاد بازیهای متنوعی متولد شد که در گذشته در قرن هفدهم شناخته شده بودند. میگویند خاستگاه آن به زمانهایی برمیگردد که سربازان رومی با نشانههایی ویژه روی سپری که بالای یک نیزه میچرخید قمار میکردند. داستانی مشابه این هم در قرون وسطی وجود دارد، که به چرخ ارابه مربوط است.
بازیهایی که بیشترین تأثیر را در روند توسعۀ بازی رولت داشتهاند بازی «هوکا»، بازی «بیریبیسو» و بازی «زوج-فرد» بودهاند.
بازی هوکا از یک گردونۀ ششپره تشکیل شده که به یک لولای مرکزی متصل است و یک گوی روی آن قرار میگیرد. گردونه میچرخد و گوی در یکی از 42 خانۀ موجود در آن میافتد. دیلر/بانک بین سه تا شش خانه را به بازیکن اختصاص میدهد. از آنجا که این بازی برای دیلر/بانک بسیار محبوب بود به نظر میرسد لوئیس چهاردهم در گسترش آن نقش داشت تا بر ثروت خود بیفزاید.
بازی بیریبیسو در ایتالیای قرن هفدهم رواج داشت و نوعی بازی بینگو بود شامل توپهایی سوراخدار که حاوی بلیتهایی با یک شماره بودند و نیز محلی که بازیکنان پولشان را در آن میگذاشتند و وقتی عدد مورد نظرشان میآمد یا در شرط قرمز/سیاه، زوج/فرد یا بالایی/پایینی برنده میشدند پرداختیشان از آنجا بود. این بازی در انتهای سال 1700 در ایتالیا ممنوع شد و در فرانسه تحت عنوان «بیریبی» پا گرفت، که دو جور بازیاش میکنند. نوع کلاسیک آن 70 شماره دارد (و پرداختیاش 63 به 1 است) و نوع «استریت» آن فقط 36 شماره با شانسهایی محدودتر دارد. صفحۀ بازی روی ورقی کشیده شده است که اگر پلیس سررسید راحتتر بتوان پنهانش کرد.
بازی زوج/فرد یک سیلندر دارد تشکیلشده از 40 خانه که حروف «ز» یا «ف» بهتناوب روی آنها نقش بستهاند. و دو خانه برای سود بانک در نظر گرفته شده. بازیکنان فقط میتوانند روی خانههای زوج یا فرد شرط ببندند و بر این اساس پولی به آنها پرداخت میشود. رولت مدرن با ترکیبشدن سازوکار گردونۀ چرخان، سیستم پرداخت پول، اعداد 1 تا 36، و صفحۀ بازی در نسخۀ استریت بازی بیریبی ساخته شد (رولت به زبان فرانسوی به معنی گردونۀ کوچک است).
1765 تولد تالار قماربازی
قمار در میان بورژوازی پاریس در زمان سلطنت هنری پنجم یک پدیدۀ گسترده بود. باشگاههای خصوصی که در آنها قمار بهطرز غیرقانونی ارائه میشد بسیار بودند و نمیشد شیادها و متقلبها را از دستبردن در بازی و دزدیدن بازیکنان بازداشت. وقتی این پدیده در همان دوران به دغدغۀ اصلی پلیس پاریس بدل شد، گابریل دو سارتین، رئیس پلیس وقت، تصمیم گرفت بهمنظور تحت کنترل درآوردن اوضاع با اجازهدادن به شکلگیری فقط چند بازی خاص در اتاقهایی خاص که تحت نظارت پلیساند قمار را قانونی اعلام کند.
او با این کار توانست همۀ کسانی را که در جاهای دیگر قمار میکردند دستگیر کند، و حفاظت از افراد پولدار و آریستوکراتها را تضمین نماید، کسانی که در غیر این صورت قربانی کلاهبرداری و سرقت میشدند. علاوه بر اینها وزارت دارایی از سودی که بانکها کسب میکردند منتفع میشد.
نخستین مکانی که رسماً به عنوان کازینو برگزیده شد پالای رویال در پاریس بود.
بدینسان، در کنار سایر بازیهای پرطرفدار کارتی در آن زمان، رولت نیز، درست همانند آنچه امروز میشناسیم، ظهور کرد. با حق انتخابی میان اعداد قرمز یا سیاه، و با خانههای صفر و دوصفر. تنها فرقش با رولتهای امروزی این بود که خانۀ صفر قرمز بود و خانۀ دوصفر سیاه. اما پرداختی آنها بر اساس این ترکیب رنگ نبود.
نهفقط بازی رولت بلکه مدیریت تالار قمار و در نتیجه قوانین و شکلوشمایل کارتپخشکنها و بازرسها به همین شکلی که امروزه میشناسیم متولد شدهاند. رولت و کازینو هم برای بازیکنان هم برای مدیران به پایگاههایی بدل شدند برای رسیدن به موفقیتی فوری.
1796 نخستین بار که رولت رسمی شد
اولین تعریف رسمی از بازی را ژاک لابلی، نویسندۀ فرانسوی، در کتابش با عنوان «رولت، یا سرگذشت یک بازیکن» (1802) ارائه داد، که به توصیف ماجراجویی پسرکی میپردازد که در پاریس سال 1796 به یک قمارباز بدل شد.
این کتاب هر دو میز رولت را، درست همانطور که امروزه میشناسیم، عیناً با سه ستون عمودیشان تعریف میکند که هرکدام 12 عدد دارند و جاهایی برای شرطبندیهای سادۀ قرمز/سیاه، بالایی/پایینی، و زوج/فرد.
کتاب مجموعهای از نامههای بازیکن به همسرش است که در آن او مکان شرطبندی و احساسات آدمها را توصیف کرده است. این کتاب بسیار زنده است زیرا نشان میدهد که چگونه ذهن بازیکن گرفتار همان فکرها و نگرانیهایی بوده که امروزه بازیکنان رولت درگیر آنها هستند.
در ادامه به صفحاتی اشاره میکنیم که در آنها رولت و برخی استراتژیهای بازی توصیف شدهاند.
1810 رولت به ایالات متحد رسید
نخستین تالارهای بازی در مستعمرات فرانسوی ایالات متحد متولد شدند و شهر نیو اورلئان مرکز آنها شد. هجوم بازیکنان از هر نژاد و طبقۀ اجتماعی، بهطور اجتنابناپذیری موجب بحثها، مشاجرهها، قتلها و خودکشیها شد و بدینخاطر مقرر شد سالنهای قانونی قمار به کنار رود میسیسیپی منتقل شوند.
در همین دوران بالاگرفتن تب طلا در کالیفرنیا موجب ساختن کازینوهای جدید و حرکت قماربازی به سمت شهرهای مرزی شد. گردونههای رولت همان گردونههایی بودند که در فرانسه استفاده میشدند، هرچند در دورهای کوتاه در برخی کازینوها گردونهها و میزهایی مورد استفاده قرار گرفت با یک خانۀ اضافه که نماد عقاب آمریکایی روی آن نقش بسته بود (خانهای که مشخصاً سود کازینو را بیشتر میکرد).
1838 رولت در استراحتگاههای آب گرم آلمان
در ابتدای قرن نوزدهم محبوبترین استراحتگاههای آب گرم انواع جدیدی از تالارهای قمار را عرضه کردند تا مشتریان همیشگیشان را سرگرم کنند و مشتریان جدید جذب کنند.
ناپلئون، کسی که مخالف قماربازی بود، نخواست در کازینوها را تخته کند اما تعدادشان را محدود کرد؛ چراکه درآمد حاصل از آنها به سرمایۀ او برای لشکرکشیهایش بدل شد. فقط چند ده مورد از آن کازینوها هنوز در فرانسه مشغول کارند، 5 کازینو در پاریس و مابقی در پرطرفدارترین استراحتگاههای آب گرم، مثل اکس-له-بن.
در همین دوران در آلمان همسایه استراحتگاههای آب گرم کازینوهای خود را افتتاح کردند، که اولینشان بادن بادن (1808) بود، یکی از قدیمیترین و محبوبترین استراحتگاههای اروپا که از زمان کاراکالا، امپراتور روم، شناخته شده. بازی رولت مشتریهای مهمی جذب میکند و از این رو منبع دارایی و نیکبختیست و این شهرهای کوچک به مکانهای مجللی در تعطیلات تبدیل شدند که میزبان آریستوکراتها و بورژواهای کل اروپا بودند.
در ناحیۀ رود راین، که یک محل شلوغ «بد» با دو مرکز قدیمی و جدید عملیات حرارتی بود، کازینو به جاذبۀ اصلی بدل شد، که این موضوع به گسترش محبوبیت بازی رولت کمک کرد.
با به روی تخت نشستن لوئی فیلیپ، پادشاه نیو اورلئان، که مخالف قماربازی بود سرنوشت تالارهای قمار فرانسه رقم خورد و در واقع آنها رسماً در اول ژانویۀ 1938 ملغا شدند. این آغاز یک دورۀ پررونق برای کازینوهای آلمان بود.
1840 تولد رولتنبورگ
برادران بلانک، فرانسوا و لوئیس، مجوز احدث یک تالار قمار در استراحتگاه آب گرم هامبورگ، نزدیک فرانکفورت، را گرفتند. آنها کنت فیلیپ را متقاعد به ساختن یک کازینوی جدید کردند که امکانات آب گرم هم از ملحقات آن باشد، جایی که در سال 1843 طی یک مهمانی باشکوه افتتاح شد.
برادران بلانک با خریدن صفحات مجلهها و اعطای اقامت رایگان به ژورنالیستها در نشریات آن دوران کمپین تبلیغاتی گستردهای به راه انداختند. آنها راهی پیش پای بازیکنان فرانسوی که در کشور خود بدون کازینو مانده بودند گذاشتند و دعوتشان کردند. در سوابق کازینو به نامهای برجستهای از شخصیتهای تاریخی دورانها برمیخوریم و احتمالاً فیودور داستایفسکی از همین شهر هامبورگ برای توصیف شهر رولتنبورگ الهام گرفته است که آلکسی ایوانوویچ، شخصیت اصلی رمان «قمارباز»، لذت و رسوایی را در آن تجربه میکند.
کمپین تبلیغاتی برادران بلانک بازیکنان بسیاری را جذب کرد، اما هدف فرانسوا این بود که کازینوی خودش را به نخستین و بهترین کازینو بدل کند و بدینسبب احساس کرد که باید از قدیمیترین و محبوبترین نواحی آلمان، مثل بادن بادن و ویزبادن و المس، مشتریانی جذب کند. ایدۀ خلاقانۀ او این بود که با حذف یک صفر سود بازی رولت را برای بازیکنان بیشتر کند، که این به معنای کمترشدن سود کازینو بود. تغییرات مشابهی در بازی کارت 30/40 اعمال شد، بازیای که در میان رولتبازان محبوب بود و در آن زمان بخاطر پرداختی بسیار زیادش که با ترکیبهای دنبالهدار متفاوت به دست میآمد رواج یافته بود.
هدف برادران بلانک جذب بازیکنان سرشناس بود که چم و خم بازی را میدانستند و پول زیادی داشتند. آنها با این کار مسلماً از سودشان کاستند اما، بر اساس گواهی تاریخ، این انتخاب که بهجای کمیت بر کیفیت تمرکز کنند انتخابی درست بود که آیندۀ هامبورگ، برادران بلانک و همۀ اعضای کازینو را ساخت.
1855 انجمن حمامکنندگان در دریا
در آن زمان، دربار موناکو با مشکلاتی مواجه شد. مانتون و رکبورن از قلمرو آنها جدا شدند و در نتیجه رانیریها از سود حاصل از هشتاد درصد زمینی که پر از درختان زیتون و مزارع بود محروم ماندند. آنها با مشاهدۀ موفقیت راهکار آلمانیها در راستای جذب گردشگران با درمانهای آب گرم و ثروتاندوزی از کازینوها و با درنظرگرفتن این خصیصۀ سرزمینشان که در تمام طول سال آبوهوای معتدلی دارد جواز افتتاح یک مرکز آب گرم با یک کازینو را صادر کردند به این امید که اقتصاد را احیا کنند و موناکو را بسازند و با دعوت از گردشگران به خاندان سلطنتی موناکو رونق دهند.
در نتیجه، انجمن حمامکنندگان در دریا به راه افتاد و پرنس رانیر طرح پیشنهادی دو کارگشای فرانسوی، لانگلوا و اوبرت، را پذیرفت که مسئولیت راهاندازی فوری یک کازینو در ویلا بلویو را عهدهدار شدند.
متأسفانه به دلیل کمبود وسایل ارتباطی مناسب برای رسیدن به دربار و بیمیلی مدیران برای اینکه خطر کنند و سرمایه بگذارند، این کازینو تکمیل نشد. دو بازرگان توقع داشتند با پولی که از بازیکنان جمع میکنند کازینو را گسترش و توسعه دهند اما بدینمنظور به بازیکنان نیاز داشتند.
بر اساس گفتهها، روزها گذشت و کسی به کازینوی آنها سر نزد و کلاهبردارانی با سکههای جعلی در میان اندکشمار آدمهایی که آمدند بودند. لانگلوا و اوبرت شکست خوردند و سهامشان را به مالک جدید به نام پییر آگوست دوال فروختند.
1863 فرانسوا بلانک کنترل کازینو مونت کارلو را به عهده گرفت
پرنس کارلوی سوم پس از سه تجربۀ ناموفق تصمیم گرفت مدیریت اجتماع را به فرانسوا بلانک بسپارد که این امتیاز را برای 50 سال در اختیار گرفت.
صخرههای برهنه (و پر از غار) سپیلیوجیس پیش از این توسط پرنس به ساختن کازینوها و هتلها اختصاص یافته بودند اما گذشتگان هرگز سرمایۀ خود را در این راه نگذاشتند. بلانک فوراً به کار ساخت کازینو، گراند هتل و سالن تئاتر سرعت بخشید. او تعداد قایقهای وارداتی از نیس و مانتون را بیشتر کرد و با اعمال فشار سیاسی پروژه را تا راهآهن ساحلی گسترش داد.
او، ضمناً، بلافاصله صفر دوم گردونه را، که شخصی به نام لفو بخاطر کسری بودجه باز به گردونه آورده بود، حذف کرد، ذخایر نقدی کازینو را دوبرابر کرد و سقف شرطبندی را افزایش داد. پس از تکمیل کازینو صخرۀ بزرگ، به افتخار پرنس، نام مونت کارلو را به خود گرفت.
1872 بستهشدن کازینوهای آلمان
بیسمارک، صدراعظم امپراتوری جدید، هرگز علاقهای به کازینوها نشان نداد و با جنگ میان فرانسه و پروس در سال 1870 این بدبینی به کازینوهایی که فرانسویهای میگرداندند فزونی گرفت.
دولت جدید قانونی را که خود بیسمارک امضا کرده بود پذیرفت، قانونی حاکی از اینکه تا پایان سال 1872 همۀ کازینوها در امپراتوری پروس باید بسته شوند. این تصمیم قطعی به فقر بسیاری از شهروندانی که از این صنعت بهره میبردند دامن زد و از امید آنها به زندگی کاست. با هدایت شخص بلانک مردم تلاش کردند صدراعظم را مجاب به تجدید نظر کنند، اما بیهوده بود.
در 30 نوامبر 1871، پسر بیسمارک به هامبورگ رفت، بازی کرد و 18هزار فرانک برد. شاهدان عینی ادعا میکردند که این یکی دیگر از دلایلی بود که صدراعظم بر تصمیم خود اصرار میورزید. بنا به روایت تاریخ رسمی کازینوی هامبورگ در آخرین روزها تعداد بسیار زیادی از بازیکنان در سرتاسر اروپا برای آزمون آخرین بختشان رقابت میکردند. درست از ساعت 5 تا 11 که کارتپخشکن فریاد میزد: «آقایان، برای آخرین بار… تا همیشه!» جهان هرگز یک میز را اینطور پر از شرطبندی به خود ندید. آخرین عددی که در این دوران آمد 20 سیاهرنگ بود.
1891 تولد افسانۀ مونت کارلو
تعطیلبودن کازینوهای فرانسه برای سالها و تعطیلشدن کازینوهای آلمان موجب شد مونت کارلو دیگر هیچ رقیبی، بهاستثنای چند کازینوی کوچک در سوئیس با مشتریهای محلی و معمول، نداشته باشد.
امپراتوری با ساختن هتلهای مجلل و اتاقهای بازی کوچک شروع کرد به تغییرات وسیع شهری، و خود کازینو دستخوش تغییرات معماری شد تا زیباتر و پذیراتر شود.
آخرین تلاش برای پیشرفت و توسعۀ مونت کارلو در سال 1891 صورت گرفت، وقتی موضوع قمار در امپراتوری موناکو برای آخرین بار در مجلس فرانسه مطرح شد. در اینجا اعلام شد که «امپراتوری موناکو کاملاً مستقل است و استقلالش به رسمیت شناخته شده».
سالهاست که موناکو این امتیاز را با جذب جتهای بینالمللی حفط کرده و بازگشایی کازینوهای اروپا در قرن بیستم این افسانه را باطل نمیکند. بازی رولت در کازینوهای مونت کارلو به عنوان سمبل رولت در جهان باقی میماند.
1941 نخستین کازینو در لاس وگاس
شهر کوچک لاس وگاس در صحرای نوادا فقط گذرگاه عبورومرور بین کالیفرنیا و سالت لیک سیتی، مرکز ایالت یوتا، بود. با شروع احداث سد عظیم هوور تاریخ آن عوض شد. طی مدت پنج سال این مکان هزاران کارگر را در خود جای داد و هویتش عوض شد. قمار در همین سالها به رسمیت شناخته شد و مکانهای سرگرمی نهفقط برای سرگرمی و تنآسایی بلکه برای بازیکردن در سراسر شهر ساخته شدند.
نخستین کازینوی واقعی «ال رانچو لاس وگاس» بود که در سال 1941 در کنار بزرگراه افتتاح شد. این کازینو بعدها عنوان «بلوار لاس وگاس» گرفت و امروزه در سراسر جهان با نام مستعار «استریپ» شناخته میشود. به نظر میرسد صاحب این کازینو، تام هول، در سال 1938، وقتی ماشینش دم ورودی شهر خراب شد و زیر آفتاب سمج گیر افتاده بود، تصمیم گرفت هتلی بسازد. او آن مکان را خرید و در آن هتل و کازینو ساخت و الگویی شد برای باقی کارگشایان، و دیری نگذشت که بسیاری از کازینوها که نامشان بخشی از تاریخ این شهر است متولد شدند.
1. کازینو لست فرانتیر (1942)
2. کازینو فلامینگو (1947)
3. کازینو صحرا (1947)
4. کازینو تاندربرد (1948)
5. کازینو دسرت این (1950)
6. کازینو سندز (1952)