تئوری بازی روشهای خاصی را برای بسیاری از بازیها بر پایه ریاضیات ارائه میدهد که در نوع خود کاربردی و قابل استفاده هستند. باهم به چند نکته زیر توجه میکنیم:
نکاتی ساده درباره تئوری بازی
۱-همان طور که ممکن است حدس زده باشید «تئوری بازی» یک مطالعه ریاضی بازی است
اما نمیتواند انواع بازیها را پوشش دهد. تئوری بازی تنها برای بازیهایی کاربرد دارد که به وسیله ۲ نفر یا تعداد بیشتری از بازیکنان بازی میشود. معمولاً قوانین معینی وجود دارند که حرکات ممکن را برای هر بازیکن در بازی جهت گرفتن نتیجه مطلوب مشخص میکنند.
۲-تئوری بازی را با تئوری قمار اشتباه نگیرید
این دو تئوری با هم همپوشانی دارند. تئوری قمار در مورد بازیهایی با نتیجه نامشخص به همراه یک یا چند بازیکن است که برای استفاده از آن ممکن است به مهارت نیاز داشته باشید و یا نیازی نداشته باشید.باید بدانید که تئوری بازیها بر پایه مهارت استوار است و تئوری قمار بر پایه شانس پایهریزی میشود( اگرچه که یک بازی تک نفره قمار که نیاز به مهارت دارد در این مبحث گنجانده نمیشود) بازی ویدیو پوکر که نیاز به یک بازیکن دارد، داشتن مهارت برای برد بسیار مهم است ولی همچنان به عنوان موضوعی برای بررسی در تئوری بازیها گنجانده نمیشود. اما ویدیو پوکر لایو که بازیکنان بیشتری دارد ، موضوعی است که میتوان آن را به تئوری بازیها بسط و گسترش داد. درواقع، بازیهای پوکر، به ویژه ورژنهایی که سادهتر شدهاند، از زمان ارائه تئوری بازیها توسط جان نیومن به عنوان الگویی در این تئوری استفاده میشود. به طور مشابه این تئوری برای بازیهای بلک جک استفاده نمیشود، حتی اگر زمانی که یک کارت کانتر ماهر سودی را در بازی به نفع خود کسب کند. اما اگر به بازی موش و گربه توجه کرده باشید، کارت کانتر باید برای برد کاملاً نسبت به کازینو برتری داشته باشد تا بتواند کازینو را شکست دهد. در همین راستا این تئوری حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
۳-تئوری بازی، بازیها را بر حسب محدودیت آنها به دو نوع تقسیم میکند
بازیهایی که در آنها فرد در مقابل یک یا چند نفر به عنوان حریف قرار میگیرد در برابر بازیهایی که افراد با دیگران رقابتی ندارند، بازیهایی که میزان برد و یا باخت بازیکن در آنها برابر با برد و باخت سایر بازیکنان است در برابر بازیهایی که میزان برد و باخت افراد با یکدیگر متفاوت است، بازیهایی که به بازیکن اطلاعات کامل را میدهند در برابر بازیهایی که اطلاعات ناکافی را در اختیار بازیکنان میگذارند، بازیهایی با ۲ بازیکن در برابر بازیهایی با ۳ و یا تعداد بیشتری از بازیکنان. همچنین این دسته بندی شامل بازیهای متقارن در برابر بازیهای نامتقارن، بازیهای تکرار شونده، بازیهای با مراحل پایان ناپذیر، بازیهایی که به صورت گروهی بازی میشوند، بازیهایی که دارای انتها هستند و ….میشود.
۴-ارائه مدل رفتاری برای پیشبینی اقتصادی بازی
تئوری بازی در اصل برای طراحی و ابداع مدلی جهت مطالعه و پیشگویی رفتار اقتصادی پایه ریزی شد. اما به کار رفتن این تئوری برای طیف وسیعی از بازیها، این امکان را فراهم کرده است که از این تئوری برای علومی مانند زیست شناسی،فلسفه،سیاست، علوم کامپیوتر و البته بازی های قمار چند نفره مانند پوکر استفاده شود. آیا فیلم کلاسیک جنگ بازیها را در سال ۱۹۸۳ به یاد میآورید؟( اگر آن را ندیدهاید به عنوان اولین تکلیف آن را مشاهده کنید) در این فیلم از تئوری بازی در یک جنگ هستهای استفاده شده است.
اطلاعات کامل در این تئوری به معنای این نیست که شما از نتیجه بازی کاملاً آگاهی پیدا میکنید. تنها به این معنا است که هر بازیکنی میتواند اطلاعات کاملی از بازیهایی که قبلاً انجام شدهاند بدست بیاورند.
۵- میخواهم یک بازی (زیرو سام) بازی کنم
به بازی که میزان برد و باخت اعضای آن برابر با یکدیگر باشد (زیرو سام) میگویند. به معنای دیگر، میزان برد شما بستگی به میزان باخت سایر اعضا دارد. هر میزان که آنها ببازند درواقع به همان میزان برنده میشوید و بلعکس. بازیهای قمار مانند پوکر جزو این دسته از بازیها هستند( بازیهایی که سود خانگی بالایی ندارند و به عنوان سرگرمی مطلق هم دسته بندی نمیشوند). برخی از بازیها وجود دارد که بازیکنان میتوانند بسته به استراتژیهای خود بهتر یا بدتر عمل کنند. بازیهایی مانند این بعضاً به عنوان الگویی برای چگونگی پیشرفت همکاری بین بازیکنان با سایر رقبا مورد استفاده قرار میگیرند.
۶- آیا میتوانید آینده را پیشبینی کنید؟
اطلاعات کامل در تئوری بازی به معنای این نیست که شما آینده را میدانید. تنها به این معنا است که هر بازیکنی اطلاعات کافی را درباره اتفاقاتی که در گذشته رخ داده است، کسب میکند. هیچ اطلاعات مخفی در این بین وجود ندارد، به این صورت که یک بازیکن از یک سری اطلاعات آگاهی داشته باشد و بازیکن دیگر از آنها بیاطلاع باشد. همچنین هیچ حرکت پنهانی مانند چگونگی شروع در بعضی از بازیها که به صورت مخفیانه انجام میشود، صورت نمیگیرد. بازیهایی مانند شطرنج و چکرز بازیهایی همراه با اطلاعات کاملی هستند که برای آنها شاخهای جدا از این تئوری در نظر گرفته میشود. این وجه از تئوری بازیها، تئوری ترکیبی بازی نام دارد که روی این نوع از بازیها متمرکز میشود. تئوری «معمولی» بازی برروی بازیهایی با اطلاعات ناقص تمرکز میکند. در بازیهایی که اطلاعات آنها به طور کامل عرضه میشوند، همچنان نسبت به اطلاعات آنها شک و تردید وارد میشود. بازی بک گامن و مونوپلی، مثالی خوب در این باره است.
۷-همه چیز درباره ناهنجاری است
تمرکز اصلی تئوری بازیها روی بازیکنان باهوش است. این تئوری مشتاق پاسخ دادن به این سوال است که « آیا این روشی که بازی میکنم، بهترین روش برای بازی در برابر حریفان است؟» تمرکز بر سر چگونگی بازی در برابر یک حریف خاص همراه با یک استراتژی خاص نیست (اگرچه که این موضوع خود میتواند به عنوان یک مرحله برای پیدا کردن یک استراتژی اختیاری به کار برده شود).
« آیا بهترین روش همانی است که من در برابر حریف از آن استفاده میکنم؟» هدف چگونگی بازی در برابر یک حریف خاص همراه با استراتژی مخصوص به خود نیست.
۸-استراتژی تک در برابر استراتژی ترکیبی
در بسیاری از بازیها مانند پوکر، استراتژیهایی وجود دارند که نمیتوان آنها را شکست داد. به این استراتژیها،استراتژی بهینه گفته میشود. اگر که میخواهید این استراتژی را دنبال کنید، میتوانید آن را به حریف خود اعلام کنید و اینکه چگونه آن را به کار میبرید. مطمئن باشید که در طولانی مدت این شما هستید که برنده بازی خواهید شد. استراتژیهای بهینه اغلب شامل انتخاب تصادفی (اما با احتمالات دقیق) بین دو یا چند گزینه مختلف سرگرمی برای برخی یا تمام حرکات بازی هستند ، زیرا حریف گاهی اوقات میتواند از یک سری از استراتژیهایی که قابل پیشبینی هستند به نفع خود استفاده کند.( در تئوری بازی «این یک استراتژی مختلط» نامیده می شود ، برخلاف «استراتژی تک» که همیشه در موقعیتهای یکسان انتخاب یکسان را انجام میدهد). برای مثال در بازی سنگ- کاغذ- قیچی استراتژی بهینه احتمال وقوع هر حالت را ۳/۱ در نظر میگیرد. اگر شما سنگ را بیشتر بازی کنید حریفتان میتواند برای بازی با کاغذ احتمالی بیشتر از ۳/۱ داشته باشد. به یاد داشته باشید که این استراتژی همیشه به شما منفعت نمیرساند، بلکه از منفعت رسیدن حریفتان جلوگیری میکند. خوشبختانه، این مسئله درباره پوکر صادق نیست.اگر از استراتژی بهینه به درستی استفاده کنید، میتوانید تقریباً در برابر هر کس پیروز میدان باشید.
ممکن است شنیده باشید که محققان توانستند سال گذشته، برای بازی پوکر تگزاس هولدم راه حلی پیدا کنند. در واقع، آنها نتوانستند به طور کامل معمای بازی را حل کنند، ولی در حدود هزاران روز برای حل این بازی وقت گذاشتند و به مرحلهای رسیدند که اعلام کردند این بازی را حل کردند. اگر که استراتژی بهینه را دنبال میکنید، میتوانید به رقیبتان درباره این استراتژی توضیح دهید و نحوه بازی کردنتان را به او شرح دهید ( اما همه موارد را نگویید و گفتههای خود را فراموش نکنید) در این صورت نمیتوانید در دراز مدت برنده باشید.
۹- استراتژیهای تعادلی
یک بازیکن دیگر را به بازیکنان اضافه کنید و تعداد آنها را ۳ بازیکن در نظر بگیرید. با اضافه شدن یک بازیکن نمیتوان بهترین روش را برای بازی تعیین کرد. بنابراین در این صورت از استراتژی تعادلی استفاده میشود که به آن استراتژی تعادلی نش گفته میشود که به نان جان نش، ریاضیدان معروف که جایزه نوبل را در زمینه اقتصاد در سال ۱۹۹۴ دریافت کرد، نام گذاری شد. کار او موضوع کتابی به نام ذهن زیبا شد که بعدها با همین نام منتشر شد. متأسفانه او و همسرش در یک تصادف رانندگی پس از دریافت یک جایزه دیگر، در حال برگشت از از فرودگاه نیوجرسی، کشته شدند.
۱۰- از آنجا خارج شوید و بازی کنید
در استراتژی تعادلی نش، هیچ بازیکنی نمیتواند با تغییر یک جانبه استراتژی خود ، بهتر عمل کند اما دو یا چند بازیکن میتوانند استراتژی خود را باهم تغییر دهند و پیشرفت کار خود را ببینند. برای مثال در یک بازی پوکر: زمانی که بیش از ۲ بازیکن در بازی حضور داشته باشند، هیچ استراتژی وجود ندارد که همیشه برنده باشد( حتی اگر حریفان شما برای شکستتان تبانی نکنند). این این معنی است که که باید خود را با استراتژی حریف مطابقت دهید و بررسی کنید که آنها در آن زمان چگوه در برابرتان بازی میکنند. در موضوعات پیچیدهتر، آنها سعی میکنند تا خود را با شما وفق دهند و گاهی اوقات بر حسب شانس، ممکن است به گونهای بازی کنند که نتوانید در دراز مدت آنها را شکست دهید. بنابراین یک میز پوکر را که با آن راحتید پیدا کنید و یا به دنبال یک بازی پوکر همراه با ۲ بازیکن باشید.